Serwery automatyki KNX – ComfortClick Jigsaw i Jigsaw PRO
Elastyczność, integracja i wydajność w automatyce domowej.
Jak w krótkim teście opisać produkt o tak rozbudowanej funkcjonalności – oto jest pytanie. Zaczniemy od systematyki sprzętowej, ponieważ serwery ComfortClick to cała rodzina.
Obecnie dostępnych jest 5 wersji, w tym 4 przeznaczone do współpracy z systemem KNX. Dwie z nich to maszyny z systemem Windows 10 IoT, Grinder Black z procesorem Intel Core i3 oraz Sledgehammer z procesorem Intel Xeon D1518.
W niniejszym opracowaniu przyjrzymy się serwerom opartym o system Linux – Jigsaw oraz Jigsaw PRO.
Dane techniczne serwerów Jigsaw
Podstawową i wspólną cechą obu serwerów jest obudowa, przeznaczona do montażu w rozdzielnicy elektrycznej na szynie DIN, o szerokości 6 standardowych modułów, wbudowany zasilacz 230V, a także magistralny KNX. Oczywiście jest też port LAN RJ45. Z cech wspólnych można wymienić jeszcze procesor Quad-core 1,5 GHz ARM 64-bit oraz jednakową pamięć do przechowywania – 32GB na karcie microSD w standardzie przemysłowym. Port magistralny umożliwia zarówno komunikację serwera z systemem KNX, jak i programowanie urządzeń przez program ETS.
To, co różni Jigsaw i Jigsaw PRO, to pamięć operacyjna (odpowiednio 2GB i 4GB), liczba dostępnych profili użytkowników (2 i 3) oraz wbudowany interfejs RS-485 w wersji PRO, który może służyć podłączenia urządzeń Modbus RTU, a także BACnet MSTP. Podłączenie zewnętrznego modułu USB Modbus nie jest jakimś problemem (są dostępne 4 porty USB A), ale zawsze jest wygodniej mieć to w standardzie.
Na koniec wyliczeń sprzętowych dodajmy jeszcze o przycisk RESET, który jest o tyle istotny, że nie możemy się do systemu zalogować jak do systemu Windows i w przypadku jakichkolwiek problemów np. z siecią nie będziemy mogli podłączyć klawiatury i monitora, żeby zmienić ustawienia. Przycisk RESET pozwala na wyłączenie urządzenia, zrestartowanie go, ustawienie karty LAN w tryb DHCP oraz zrestartowanie serwera do ustawień fabrycznych (zależnie od czasu przytrzymania przycisku). Należy przypomnieć jeszcze o innej istotnej cesze – niewielkim zużyciu energii (5-10W mocy) i pasywnym chłodzeniu.
Serwer Jigsaw PRO zajął 2. miejsce w KNX Awards 2024, w kategorii najlepszych produktów KNX.
Wszelkie dane dotyczące możliwości zastosowań serwerów można odnaleźć na stronie producenta pod adresem https://www.comfortclick.com/Products/Servers , więc w tym artykule podkreślimy głównie te cechy, które czynią produkt uniwersalnym i wygodnym w użyciu.
Możliwości serwerów Jigsaw
Przeznaczeniem serwerów Jigsaw oraz Jigsaw PRO według producenta jest sterowanie systemem automatyki w mieszkaniach, apartamentach i małych/średnich domach. Co to w praktyce oznacza? Mieszkanie może być naszpikowane urządzeniami elektronicznymi, które będziemy chcieli kontrolować, a w dużym domu może być niewiele urządzeń do sterowania.
Nie należy więc przesadzać z liczbą kamer jednocześnie prezentowanych na ekranie ani innymi operacjami, które znacznie obciążą procesor i pamięć. Stosowanie dużych grafik na podkładach spowoduje, że będą się one dłużej ładowały, zwłaszcza przy dostępie przez chmurę. To samo dotyczy dużej liczby obiektów na jednej stronie wizualizacji. Trzeba zachować balans między efektownym wyglądem, a responsywnością serwera. A jest z czego wybierać. Lista integracji jest imponująca:
Znajdziemy tu np. wspomniane kamery IP, które najwygodniej podłączać z wykorzystaniem protokołu ONVIF (wystarczy adres IP i hasło).
Jest też cała gama możliwości integracji z urządzeniami AV, np.:
– KODI (uniwersalny serwer multimedialny)
– SONOS (serwer sam wykrywa podłączone w sieci urządzenia Sonos)
– Denon/Marantz (podobnie jak wyżej)
– LG TV
– Global Cache (producent urządzeń z ogromną bazą kodów sterujących urządzeniami AV)
– IR Trans (jak wyżej)
Istotną funkcjonalnością jest możliwość integracji z systemami alarmowymi Satel, Paradox lub DSC z uzbrajaniem/rozbrajaniem, wizualizacją stanów czujników alarmowych i możliwością tworzenia rozbudowanych logik w oparciu o te informacje.
Na liście gotowych integracji ComfortClick znajdują się także urządzenia i protokoły:
– Philips HUE,
– urządzenia UPS,
– urządzenia bezprzewodowe Z-Wave,
– MQTT.
Ale nawet, jeśli jakiegoś urządzenia nie ma na gotowej liście, istnieje możliwość integracji z wykorzystaniem API przez HTTP lub TCP. Rozległa biblioteka przykładów i rozwiązań jest dostępna na stronie producenta https://www.comfortclick.com/BOS/Library/Devices.
Wizualizacja
Serwery Jigsaw i Jigsaw PRO pozwalają na tworzenie dowolnych praktycznie wizualizacji, czasem tylko trzeba poświęcić trochę czasu na przygotowanie odpowiednich grafik.
Kształty wektorowych kontrolek są ograniczone do prostokątów i owali, uzyskiwanych przez odpowiednie zaokrąglanie rogów, więc jeśli chcemy uzyskać nietypowe kształty, musimy użyć plików png z obszarem przezroczystości i wtedy można uzyskać np. taki efekt wizualizacji podlewania:
Uniwersalność wizualizacji jest dużą zaletą serwerów ComfortClick, ale można też skorzystać z gotowych szablonów, dzięki czemu tworzenie wizualizacji jest dużo szybsze.
Monitorowanie
Mniej lub bardziej rozbudowane grafiki to tylko jedna ze stron wykorzystania wizualizacji. Coraz większą wagę przywiązuje się do monitorowania wszelkich parametrów wielkości fizycznych: prądu, gazu, wody, jakości powietrza, temperatury. Na tym polu serwery Jigsaw i Jigsaw PRO także są bardzo przydatne. Są w stanie pokazywać zarówno bieżące odczyty z liczników i czujników, jak i zapisywać i prezentować dane historyczne w ujęciu godzinowym, dziennym czy miesięcznym.
O czym jeszcze nie wspomniałem? O wbudowanej integracji z serwisem pogodowym, zegarze astronomicznym, możliwości wysyłania wiadomości e-mail czy push, integracji z Amazon Alexa, Google Smart Home i Apple Homekit. O uprawnieniach budowanych nie tylko na poziomie użytkowników, ale także urządzeń.
Funkcje logiczne
Serwery Jigsaw posiadają liczne funkcje, pozwalające na stworzenie lub uzupełnienie funkcjonalności, których brakuje w urządzeniach KNX:
– aktory scen,
– kalkulatory, wyliczanie wartości maksymalnych i minimalnych,
– wyznaczanie progów wartości,
– timery, kolejki zdarzeń,
– symulacje obecności,
– termostaty,
– bramki logiczne,
– złożone programy z warunkami wyzwalania.
O możliwości bezpiecznego programowanie przez chmurę jest cały artykuł z serii Okiem integratora z sierpnia 2023, dostępny na naszej stronie.
Konfiguracja i obsługa serwerów Jigsaw
Cała konfiguracja odbywa się w programie BOS Config (w systemie Windows), zmiany dokonują się na bieżąco na serwerze, a dostęp do serwera uzyskujemy przez sieć lokalną, zdalnie przez VPN lub przez wykupioną oddzielnie usługę chmurową.
Z kolei interfejs użytkownika końcowego jest możliwy przez aplikację BOS Client w systemie Windows, Android lub iOS, a także przez przeglądarkę internetową.
Podsumowanie
Gdyby krótko podsumować cechy serwerów ComfortClick Jigsaw / Jigsaw PRO, to należy podkreślić ich bardzo dużą elastyczność. W krótkim czasie można stworzyć funkcjonalną wizualizację, którą można w bardzo szerokim zakresie rozbudowywać o kolejne funkcje. Nie trzeba przy tym być programistą. Bezproblemowa instalacja i wbudowany interfejs KNX oraz Modbus w wersji PRO to kolejne plusy. Z perspektywy czasu bardzo dobrze oceniam stabilność działania serwerów (Linux!). Co również istotne, system serwerów ComfortClick cały czas się rozwija. Niniejsza publikacja zbiega się w czasie z wypuszczeniem dużej aktualizacji oprogramowania 4.11.2, która m.in. rozszerza funkcjonalność integracji z systemem Satel, dodaje nowy sterownik do Somfy Tahoma, a także wprowadza zmiany dotyczące bezpieczeństwa logowania do systemu. Jest też wiele innych zmian i poprawek, które zainteresowani znajdą w szczegółowym wykazie zmian.
